مراکز مذهبی - گردشگری مجتمع فرهنگی اقامتی خانه کارگر جزیره قشم

جنگل حرا

1396-11-03
جاذبه گردشگری 

جنگل دریایی حرا که در جزیره قشم واقع در استان هرمزگان قرار دارد، یکی از شگفت آورترین جاذبه های طبیعی کشورمان است که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب می کند.

در حوالی جزیره قشم، بندر پل، جزیره هرمز و بندر خمیر مجموعه‌ ای از درختان سرسبز حرا به چشم می‌خورد که با آبراهه‌ هایش با پرندگان زیبا و طبیعت بکر وحشی‌ اش از منابع توریستی و دیدنی استان هرمزگان می‌ باشد و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود جلب می‌کند. گیاهان حرا در دوره ائوسن و الیگوسن در حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال پیش به وجود آمده است.

جنگل های دریایی یکی از عجیب ترین عناصر طبیعی خلقت در جهان هستند. درختانی که در ناحیه جذر و مدی زیست می کنند و از آب شور بهره می گیرند. عجیب تر اینکه گه گاه بخش اعظم آنها به زیر آب شور دریا فرو می رود اما همچنان به حیات خود ادامه می دهند.

سواحل جنوبی ایران با مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده است. اما نکته شگفت‌ انگیز این منطقه گیاهی است، که بی نیاز به آب شیرین می‌ روید. به روایتی این گیاه اسطوره‌ ای که از اشک چشم آدم روییده‌ است، حرا نام دارد و به افتخار دانشمند شهیر ایرانی، ابو علی سینا (زبان لاتین) این نام را بر آن نهاده‌ اند. این درختچه در سواحل و مرداب‌ های ساحلی مصر، عربستان و سواحل جنوب ایران، دیده می‌شود. حرا در ۸ منطقه حفاظت شده بین‌ المللی ایران می‌ روید که در این میان جنگل‌ های همیشه سبز دریایی حرا در حاشیه شمالی غربی قشم، از زیباترین گردشگاه‌ های خلیج پارس به شمار می‌ آید. در این منطقه اکو توریستی آب دریا بالا آمده و درختان در آب فرو می روند و از دیده ها پنهان می شوند و با پایین آمدن آب دریا دشت وسیعی از درختان جنگل حرا در برابر دیدگان آشکار می شود.

به این گیاه در بندر عباس حرا، در بلوچستان تمر و در بعضی از نقاط تول می گویند. به عربی نیز آن را شوری و شوره می‌ نامند. حرا، گیاهی از تیره شاه‌ پسند است. دانه آن روی درخت مادر می‌ روید و نهال تولید می‌ کند. سپس از درخت جدا می‌ شود و داخل مرداب می‌ افتد. جنگل حرا در دریا و آب شور قرار دارد و این سازش با آب شور و شرایط نامناسب، از حرا یک گیاه استثنایی ساخته‌ است. درختان حرا، در قسمت‌ های کم عمق خور‌خوران کنار و روی تپه‌ های جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون می‌ مانند قرار گرفته‌ است. عمق آب این مناطق از یک تا یک‌ و‌ نیم متر تجاوز نمی‌کند. بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آب‌ های نیل‌ گون خلیج‌ پارس به حالت شناور می‌ ماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت ۶ تا ۷ ساعت مانند جنگل‌ های مناطق خشک نمایان می‌شود.

مساحت کل جنگل‌ های حرا ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت حوزه جزیره قشم ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار تخمین زده شده‌ است. جنگل‌ های حرا خلیج نای بند گسترده ترین نواحی پراکنش این اجتماعات درختی کمیاب با وسعت ۳۹۰ هکتار، آخرین مجموعه انبوه و وسیع این در ختان ساحلی در جنوب غربی آسیا محسوب می‌ شود. جنگل‌ های حرا عسلو‌یه بوشهر به عنوان ذخیره‌ گاه بیوسفری ساحلی آب‌ های جنوب کشور در پارک ملی دریایی نای بند یکی از مناطق حساس ساحلی به شمار می‌ آید که در اکوسیستم خود گیاهان شور پسند دریایی، جانداران کف زی و پرندگان مهاجر اقیانوسی را پناه داده‌ است و به عنوان بانک ژنی سودمند برای نسل حاضر و آینده نقش ایفا می‌کند.

وجود جنگل‌ های حرا در کرانه خلیج منحصر به فرد نای بند عسلویه بوشهر، این منطقه را به صورت بی‌ نظیر ترین پارک ملی دریایی بین المللی معرفی کرده‌ است. جنگل حرا در سواحل جنوبی ایران، مهد انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دو زیستان است. از پرندگان می‌ توان به مرغ ماهی‌ خوار، حواصیل، لک‌ لک، پلیکان، مرغابی و مرغ دریایی و از ماهی‌ ها به خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف) و انواع مختلف قورباغه، انواع ککیی‌ ها و پرستو‌های‌ دریایی، فلامینگوهای سرخ‌ پر و حواصیل‌ های سفید و خاکستری تعدادی از گونه‌ های پرندگان مهاجرند که با جمعیتی چند صد‌ تایی و گاه چند هزار تایی علاقه‌ مندان به تماشای پرندگان و پرنده‌ شناسان را به شگفتی می‌کشاند اشاره کرد.

با توجه به اهمیت همه جانبه و بهره‌ برداری چند منظوره از این گیاه و اثرات اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی توده‌ های جنگلی و پرورش آبزیان ایجاب می‌کند با مشارکت فعال مردم با اتکا به دانش بومی و سنن در احیای پوشش گیاهی کوشید. توسعه جنگل‌ های مانگرو به لحاظ ارزش‌ های غیر‌ قابل انکار بسیار حایز اهمیت است. این گیاه در پرورش تلفیقی جنگل و آبزیان‌، منبع درآمد اهالی منطقه، ارزش‌ های زیست محیطی، میراث تاریخ طبیعی و جاذبه‌ های گردشگری و ذخایر بیوسفری و ژنتیکی نقش به سزایی دارد. مناطق حرا خیز ایران عبارتند از تیاب، جاسک چاربهار و کناره‌ های شمالی و غربی جزیره قشم. در زمین‌ های اطراف خورتیاب از حدود ۳ کیلومتری بندر تیاب میناب، بوته‌ های حرا به چشم می‌خورد. طول خورتیاب ۷ مایل دریایی است.

جزیره زیبای قشم از انبوه ترین و وسیع ترین جنگل های حرا برخوردار است. از این رو سازمان جهانی یونسکو جنگل‌ های این جزیره را منحصر به فرد لقب داده و نام آن را در فهرست ذخیره زیست کره جهان به ثبت رسانده است. به علاوه این جنگل ها محل مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر به شمار می روند. سالانه بیش از یکصد پرنده آبزی و کنار آبزی در جنگل حرا دیده می شود.

در ۲ سمت خور جاسک و در چابهار نیز حراهایی به شکل پراکنده دیده می‌شود. اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم، میان سواحل قشم، پل و خمیر است. از راه خشکی  راهی به درون جنگل‌ ها نیست و تنها راه دیدن آن‌ ها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پر تجربه همراه شد، چون تنها آن‌ ها می‌توانند آب‌ را‌‌هه‌ های کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.


   
time:0.18721795082092 memory usage:4 mb